Yaxın günlər də Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəvəti ilə qardaş ölkə Türkiyəyə mənim də iştirakımla bir qrup jurnalistin səfəri təşkil olunmuşdu. Səfər zamanı jurnalistlərə pandemiya dönəmində Türkiyənin turizm sektorundakı inkişafı üçün hazırlanan yeni lahiyələrlə bağlı məlumat verilir, ziyarətlər zamanı tarixi abidələrlə bağlı bilgiləndirilirdi. Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi səfər çərçivəsində jurnalistlərin peşəkar fəaliyyəti üçün bütün şərait yaradılmışdı. Bir sözlə möhtəşəm səfər və təşkilatçılıq ilə qarşılaşmışdıq…

İkinci Vətən ilə səfərimiz yekunlaşsa da, doğma xatirələr yada düşür. Bu, xatirələri isə xatırlayıb, qələmə almaq insana xoş təris bağışlayır. Sanki yenə də eyni günlərə qayıdıb, o anları yaşayırsan…

Svilizasiyaların beşiyi hesab olunan İstanbulda bir çox tarixi abidələri ziyarət etdiyimizə baxmayaraq mənim üçün ən maraqlı olan Ayasofya məscidini ziyarəti idi.

Ayasofya: 15 əsrlik tarixdə ‘Kilsə, məscid, muzey’ üçbucağı…

Ayasofya – bir zamanlar Pravoslav kilsəsi və bir müsəlman məscidi və bu gün İstanbulun Göy Məscidlə üzbəüz köhnə hissəsində yerləşən bir muzey. UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısının bir hissəsidir.

Uzun müddət Ayasofya planetin ən böyük Pravoslav kilsəsi idi. Katedralin binası, tez-tez “dünyanın səkkizinci möcüzəsi” adlandırılan Bizans mədəniyyətinin möhtəşəm bir nümunəsidir.

Sofiya, 360-cı ildə Roma İmparatoru Konstantin’in 75 ildir mövcud olan İlahi Müdriklik Sofiyası adına bir kafedral ucaltdığı qədim akropolun xarabalıqları üzərində meydana gəldi, lakin nəticədə yanğında çox ziyan gördü. Bu ibadətgahı yenisi, qəribə bir şəkildə, 532-ci ildə atəş nəticəsində yıxıldı.

Tikintisi :

Bu gün gördüyümüz kimi Ayasofya Katedrali, Birinci Yustinian rəhbərliyi altında quruldu. Tikinti işləri 10 min nəfər tərəfindən aparıldı və bu da məbədi ən qısa müddətdə – 5 ildə başa çatdırmağa imkan verdi! Katedral üçün xəyal edə biləcəyinizdən daha çox pul xərcləndi. Məbədin təqdis edilməsi və bu münasibətlə qeyd 537 dekabr ayında təşkil edildi.

1453-cü ildə Konstantinopol (əvvəllər İstanbul adlanırdı) türklərin qarşısında yıxıldı və Sultan Məhmed Fateh, ələ keçirilmiş şəhərin ərazisinə girərək, Ayasofya məbədinin nə qədər gözəl və nəhəng olduğuna boğuldu. Binanın əzəmətinə valeh olan Osmanlı İmperiyası hökmdarı kafedralın qorunmasını əmr etdi və məscidə çevrildi və Ayasofya adını verdi. Beləliklə Sofiya qərb tərəfdə bir minarəyə çevrildi. 1935-ci ildə Atatürkün dövründə Ayasofya bir muzey halına gəldi.

Turizm :

Bu cazibəyə çatmaq çətin deyil, əsas odur ki, köhnə şəhərin mərkəzinə (Sultanahmet bölgəsi) çataq. Katedrali tanımaq çətin olmayacaq, qarşısındakı meydan həmişə insanlarla doludur.. Katedralin uzunluğu 81 metr, eni isə 72 metrdir. Otaq 40 pəncərə açılışına nüfuz edən işıqla dolub, bolluğu yer üzündə gəzən bir günbəz xəyalını yaradır! Qalereyalarla təmsil olunan ikinci səviyyəyə qalxaraq Ayasofyanı yuxarıdan görə bilərsiniz. Əsrlərdən bəhs edən gözəl mozaika və freskalar maraq doğurur.

Katedralin əsas görməli yerlərindən biri ağlayan sütundur. İnsanlar bir dilək etdikdən sonra bir barmağını çuxuruna qoyub 360 dərəcə gəzdirirlər. Əlbəttə ki, bu, xəyallarınızı reallaşdırmağa faydalı təsir göstərməlidir!

Məbəd həqiqətən möhtəşəmdir, ətrafında uzun müddət gəzə bilərsiniz, çünki bunu etmək çox xoşdur – kafedralı ziyarət edən insanlar onun enerjisinin təsir edici olduğunu söyləyirlər!

Axşam saatlarında kafedral işıqlandırılır və meydanda işıqlı və musiqili bir bulaq canlanır.

Və Ayasofyadan yalnız bir neçə addımlıqda turistlər İstanbulun daha bir möhtəşəm əlamətdar yeri – Göy Məscidini tapacaqlar. Həmdə bir şeyin şahidi oldum ki, pandemiya olmasına baxmayaraq istər yerli əhali, istərsə də xarici turistlər saysız-hesabsız dərəcədə Ayasofyanı ziyarət edirlər.

Ayasofya nə bir daş, bir xətt, bir rəng, bir cisim, nə də maddənin bir simfoniyasıdır; yalnız məna, yalnız məna…

Günel Yaz

İstanbul

 

Mənbə: turkustan.info