1 dekabr, 1988-ci il... Həmin gün Orconikidze şəhərindəki (indiki Vladiqafqaz, Şimali Osetiya) 42 nömrəli orta məktəbin 4 “Q” sinif şagirdlərinin sevincinin həddi-hüdudu olmayıb. Şəhər mətbəəsinə ekskursiyaya aparılan şagirdlərə dərsliklərin necə çap olunmasını nümayiş etdiriblər, ekskursiyanın sonunda isə məktəblilərə çoxsaylı uşaq kitabları, rəngli plakatlar, yeni il açıqcaları hədiyyə edilib. Amma 10-11 yaşlı bu uşaqlara hədiyyələrini evlərinə aparmaq qismət olmayıb. 31 nəfər şagird və onların sinif rəhbəri, 24 yaşlı Natalya Yefimova 5 nəfərdən ibarət cinayətkar dəstə tərəfindən girov götürülüblər...

Şagirdləri girov götürməklə milyonlara sahib olmaq ideyası əslən Şuşadan olan milliyyətcə erməni Pavel Yakşiyantsa məxsus olub. O, bu məqsədlə ətrafına daha 4 nəfəri yığaraq cinayətkar dəstə yaradıb. Cinayətkar dəstə girov “əməliyyatı” ilə bağlı bir neçə ay plan cızıblar. Nəhayət, onlar belə qərara gəliblər ki, məktəblilərin hər hansı bir məkana ekskursiyası, yaxud da gəzintisi zamanı planlarını həyata keçirsinlər. Hədəfə 42 nömrəli orta məktəb düşüb. Noyabrın 30-da qonşusu ilə həyətdə söhbət edən Yakşiyantsa söhbət əsnasında məlum olub ki, qonşusunun 42 nömrəli orta məktəbdə oxuyan oğlu səhərisi gün sinif yoldaşları ilə şəhər mətbəəsinə ekskursiyaya gedəcəklər.

 

Dekabrın 1-də səhər saatlarında Yakşiyants işlədiyi sərnişin avtobusları parkından Vaxtanq Qviniaşvilini sürdüyü LAZ-697 sərnişin avtobusunu qarajdan qaçırıb. Bundan əvvəl o, dispetçer otağından yazılmamış boş yol-göndəriş vrəqəsi də əldə edib. Dəstə avtobusa yığışaraq şəhər mətbəəsinə istiqamət alıb. Cinayətkarlar yolda yol-göndəriş vərəqəsini doldurublar, vərəqədə “mətbəə-42 nömrəli orta məktəb” marşrutu göstərilib. Ekskursiya yekunlaşanda və uşaqlar çölə çıxanda Yakşiyants vərəqəni sinif rəhbərinə göstərərək bildirib ki, avtobusu məktəb rəhbərliyi göndərib. Hava şəraitinin soyuq olması, sulu qar yağması sinif rəhbərini inandırıb ki, həqiqətən də avtobus məktəb direktoru tərəfindən göndərilib.

Məktəblilər sevinclə avtubusa doluşublar. Bir neçə dəqiqədən sonra onların sevinci qorxu və həyəcanla əvəzlənib. Yakşiyants avtobusu Şimali Osetiya vilayət partiya komitəsinin inzibati binasının qarşısına sürüb və elə buradan da tələblərini irəli sürüb.

Tələblər aşağıdakılardan ibarət olub:

1 milyon rus rublu;

1 milyon ABŞ dolları;

1 milyon Britaniya funt-sterlenqi;

5 ədəd zirehli jilet;

5 ədəd tapança və AK avtomatı;

İsrailə uçmaq üçün təyyarə.

 

Cinayətkar dəstənin ən böyük tələbi isə Raisa Qorbaçova ilə bağlı olub. Yakşiyants təhlükəsizliyini təmin etmək və milyonları ələ keçirmək üçün birinci xanımın gəlməsini zəruri sayıb.

 

Danışıqlar 12 saatdan artıq davam edib. Girovların azad edilməsi üçün xüsusi qərargah yaradılıb. Qərargaha əvvəlcə Şimali Osetiyanın daxili işlər nazirinin müavini Teymuraz Bataqov rəhbərlik edib. Daha sonra onu Moskvadan, DTK-dan gəlmiş bir neçə general əvəz edib. Eyni zamanda saatlar ərzində “Alfa” qrupunun üzvləri də Orconikidzeyə uçublar.

 

 

Hadisə haqqında Mərkəzi Komitənin baş katibi Mixail Qorbaçova məruzə edilib. Qorbaçov məktəblilərin azad olunması üçün danışıqların davam etdirilməsini, heç bir nəticə alınmayacağı təqdirdə isə tələblərin yerinə yetirlməsini göstəriş verib. Amma Raisa Qorbaçovanın Orconikidzeyə getməsinin mümkün olmadığını söyləyib.

 

“Alfa” qrupu əməliyyat keçirməsinə hazır olduğunu bildirsə də, Kreml rəhbərliyi buna icazə verməyib. Belə ki, azyaşlı uşaqların əməliyyat zamanı özlərini necə aparacağı, mürəkkəb situasiyadakı hərəkətləri problem yarada biləcəyindən əməliyyat keçirilməyib.

 

Beləliklə, əvvəlcə dəstəyə tələb etdikləri zirehli jiletlər və silahlar verilib. Danışıqlar zamanı tərəflər 2 milyon ABŞ dolları ilə “razılıq” əldə ediblər və həmin məbləğ də onlara çatdırılıb. Yakşiyants həmin dar macalda öz metodu ilə əskinazların bir neçəsiniin saxta olub-olmadığını da yoxlayıb.

Cinayətkar dəstə İsraili seçməkdə də məqsədli olublar. Çünki həmin dövrdə SSRİ ilə İsrail arasında diplomatik əlaqələr olmayıb. Cinayətkarlar məhz buna arxayın olublar ki, İsrail tərəfi onları yenidən SSRİ-yə qaytarmayacaq.

Təyyarə tələbi tərəflər arasında problem yaradıb. Belə ki, cinayətkarların tələb etdiyi “İl-76” təyyarəsini Orconikidze aeroportu fiziki cəhətdən qəbul etmək imkanında olmayıb. Nəhayət, bu məsələ də öz həllini tapıb. Təyyarə Mineralnı Vodı hava limanına verilib. Avtobus milislərin və DTK əməkdaşlarının maşınlarının müşayiəti ilə Mineralnı Vodıya istiqamət alıb.

Cinayətkarlar avtobusdakı uşaqları da təyyarəyə mindiriblər. Təyyarənin mühərrikləri işə salındıqdan, uşuça hazır olduqdan sonra şagirdlərdən 20-i və sinif rəhbəri buraxılıb. Yakşiyants 11 şagirdi buraxmaq istəməyib. Yenidən danışıqlar başlayıb. Son anda Yakşiyants 11 şagirdi pulu və silahları ona çatdıran DTK podpolkovniki Yevgeni Şeremetyevlə dəyişib. Bütün uşaqlar girovluqdan azad olunub. Yakşiyants bəyan edib ki, təyyarə SSRİ ərazisində eniş edəcəyi təqdirdə pilotlar və DTK əməkdaşı dərhal güllələnəcəklər. Bununla da dekabrın 2-də saat 16-da “İl-76”-nın uçuşuna icazə verilib.

Təyyarə İsraildə Təl-Əviv yaxınlığındakı hərbi aerodroma eniş edib. Cinayətkar dəstə İsrailin hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları ilə sövdələşməyə çalışıblar. Yakşiyants Cənubi Afrika Respulikasına uçmağa şərait yaratmaq üçün onlara bir milyon dollar təklif edib. İsrail bu təklifdən imtina edib. Artıq həmin saatlarda Moskvadan Tel-Əvivə DTK əməkdaşlarını aparan təyyarə də eniş edib. İsrail hökuməti cinayətkar dəstəni bir şərtlə onlara təhvil verib - cinayətkarlar haqqında güllələnmə hökmü çıxartmamaq şərtilə.

Dekabrın 3-də Yakşiyantsın dəstəsi artıq Moskvada, Lefertovo həbsxanasında olublar. Məhkəmənin hökmü iləYakşiyants 15 il, dəstənin digər üzvləri isə 5-14 müddətinə azadlıqdan məhrum ediliblər. Bir ildən sonra Çelyabinskdə həbsxanada cəza çəkən Yakşiyants tibb məntəqəsinə gedərkən həbsxananın iki qadın əməkdaşını girov götürərək qaçmağa cəhd edib. Bu cəhdinə görə onun cəzasının üstünə daha 15 il əlavə edilib. /Musavat.com/

Mənbə: moderator.az