Son vaxtlar ofis işinin dözülməz yüklərindən şikayət edənlərin çoxu evdən işləməyin daha da narahat olduğunu başa düşdülər. 22 ildir evdə işləyən jurnalist və yazıçı Aleksandra Samuel mövzu ilə bağlı faydalı məsləhətlər toplusu hazırlayıb.

KONKRET.az xəbər verir ki, bu haqda yazı ABŞ-ın “The Wall Street Journal” nəşrində yer alıb.

Ofisdən evə köçəndə qaydalar dəyişir. Eyni zamanda məhsuldarlığı və sağlamlığı necə qorumaq olar?

Aleksandra Samuel yazır:

Ofisdə deyil, evdə işləyirsinizsə, performans, sağlamlıq və rahatlıq arasında bir tarazlığı necə tapmaq olar?

Bir çox insan bu gün ilk dəfə COVID-19 pandemiyasına görə işi bağlananda, özlərini evdə nisbi təcrid vəziyyətində tapdıqda bu problemlə üzləşdi. Ancaq bizim evdə heç nə dəyişmədi. 22 ildir evdə işləyirəm və son dörd ildir ərim də mənimlə çalışır (Və yenə də bir-birimizi sevirik!)

Ancaq düzünü deyim: əvvəlcə evdə 25 yaşımda işə başlayanda mənim üçün çox çətin idi. O vaxtdan bəri bədbinliyə qapılmamaq üçün, xarici dünya ilə təmasda olmuşam, məhsuldarlıq və zehni sağlamlığım üçün faydalar arasında bir tarazlıq tapmağa çalışmışam.

İndi hamı kimi mənim üçün də çətindir.

Həftədə ən azı üç iş günü keçirdiyim o qəhvəxanadan ötrü həqiqətən darıxıram. Ancaq idarə edirəm, çünki artıq narahatlıq keçirmədən evdə işləməyimə imkan verən müəyyən vərdişlər formalaşdırmışam.

Sirrlərim nədir?

Səkkiz saatlıq bir günü unut

 

Bir ofisdə işləsəniz, onda səkkiz saatlıq “iş gününüzün” əksər hissəsi əsasən dinlədiyiniz görüşlərdən, soyuducunun yanında həmkarlarınızla söhbətlərdən və ara-sıra fasilələrdən ibarətdir. Ofisdə işləyəndə heç bir şeydən yayınmadan dörd saat işləmək mənə də qismət oldu.

Hal-hazırda solo çalışdığım üçün heç kim məni narahat etmir, onda ofisdə səkkiz saatdan çox gördüyüm işi beş saat ərzində görə bilərəm. Digər tərəfdən, 5-6 saat və ya daha çox fasiləsiz işləsəm, nəfəsim tükənir və özümü təcrid olunmuş hiss edirəm.

Buna görə də saata baxmamağa və əllərin saat beşə çatmasına qədər gözləməməyə çalışıram. Bundan sonra lazımi işlərimi görəndə iş günüm başa çatır. Bundan əvvəl yorulmağa və bir növ narahatlıq hiss etməyə başlasam, uzun fasilələr verirəm və ya küçəyə gəzməyə gedirəm.

Sadə insan ünsiyyəti naminə telefon danışıqları və ya video zənglər etməyə çalışıram. İşdə adi günlərdə nadir hallarda mənə zəng vururlar. Mən də adətən günortadan sonra məhsuldarlığım azalmağa başlayanda dostlarıma və ya qohumlarıma zəng etməyə çalışıram. Əgər böyük zehni xərclər tələb etməyən bir iş görmək istəyəndə axşam saatlarında poçt qutumu təmizləyirəm, ödəniş üçün müştərilərə hesab-fakturaları göndərirəm.

Gündə üç tapşırıq seçin

İşə nə vaxt başlamaq və nə vaxt bitirmək barədə qərar vermək lazım deyilsə, gündəlik tələbinizi yerinə yetirdiyinizi müəyyənləşdirmək üçün başqa sistem tələb oluna bilər. Hər gün üçün üç prioritet vəzifə seçirəm və iş gününün əvvəlində həmkarlarıma poçt və ya çat vasitəsilə məlumat verirəm.

Buna görə etməli olduğum işlərə görə məsuliyyət hissi alıram. Günə əsas vəzifələrini yazmaqla başlayıram, məsələn: layihəmiz üçün bütün dəyişənləri olan bir cədvəl hazırlamaq; hesabatın ilk layihəsini yazmaq; ödənilməmiş bütün sənədləri göndərmək.

Əlbəttə, gün ərzində gələn məktubları oxumalı, cavablandırmalı və zənglər etməlisən, ancaq üç əsas vəzifə gün ərzində həmişə diqqət mərkəzindədir və qalan iş sizin üçün ikinci dərəcəli olacaq. Günün sonunda nailiyyətlərinizi (üçdən yalnız bir tapşırığı yerinə yetirməyinizə baxmayaraq) məsuliyyət hissinizə kömək etmək üçün insanlarla bölüşmək lazımdır.

Bunun üçün iş yoldaşlarından kimisə seçmək düzgün deyil. Bunlar belə bir sistemlə razılaşdığınız dostlar ola bilər və onlar evdə işləyərkən ağılınızın qorunmasına kömək edəcəkdir. Bu, gün ərzində diqqətinizi cəmləşdirməyə, gündəlik işiniə dəstək verməyə kömək edəcəkdir.

Vaxtınızı yenidən təyin edin

 

Səkkiz saatlıq bir iş gününün rədd edilməsindən faydalanmaq istəyirsinizsə, iş vaxtınızı yeni tempdə təşkil etmək və müvafiq tempdə işləmək üçün lazımdır.

Belə bir təşkilatın bir hissəsi sizin “üç vəzifəli” sisteminiz ola bilər.

Ancaq iş vaxtınızı idarə etməyə kömək etmək üçün digər qaydalardan da istifadə edə bilərsiniz. Məhsuldarlıq üzrə mütəxəssis Mike Vardi “zamanın tematik bölgüsü” terminini yaratdı. O, müəyyən tapşırıqları və ya tapşırıq növlərini həll etmək üçün bəlli günlər, saatlar və həftələr ayırmağı təklif edir.

Nə vaxt işləməyinizi dəqiq təsəvvür etmək üçün mövzular seçimi ilə ayrı bir təqvim yarada, iş gününüzü və iş həftənizi planlaşdıra bilərsiniz.

Timing.app və ya ManicTime kimi kompüterinizdə vaxt sayğacını qurmaq da çox faydalıdır. Arxa planda səssizcə işləyir, vaxtınız başa çatdıqda sizə məlumat verir. Hətta sadə qaydalar yarada və nə qədər məhsuldar keçirdiyinizə və hansının olmamasına dair vizual hesabat ala bilərsiniz. Vaxtınızı necə istifadə etdiyinizə baxırsınız, gündə və ya həftədə bir dəfə bunu edirsiniz və bu, uyğun tempi qorumağa, məhsuldarlığı inkişaf etdirməyə və normal ruhi vəziyyətə kömək edir

Təbii enerji dövrlərini izləyin

 

Ofisdə işləyərkən, istirahət tələb edən bir enerji və ya yorğunluqla qarşılaşmağınızdan asılı olmayaraq vaxtında işə başlamalı və normanı yerinə yetirməlisiniz. Evdə işləyəndə cədvəliniz daha çevik olur və bunu təbii dövrlərə uyğunlaşdırmalısınız.

Mənim işimdə tənəzzül yarananda əsəbilərimim pozulur, özümə nəzarəti itirirəm. Nəticədə özümü cəmləşə bilmirəm və az yatıram. Böhran dövründə, tənəzzül də az dərinləşir.

Bəzən səhər yuxudan duranda çox narahat oluram. Mən sadəcə toparlana bilmirəm.

Ancaq on il ərzində ilk dəfə bütün gecəni işlədim və ertəsi gün özümü tükənmiş hiss etdim.

İndi belə depresssiya vəziyyətini necə aradan qaldırmağı öyrəndim və lazım olanda yenə təbii enerjimi şəxsi işlərim üçün istifadə edirəm. Sonrakı gün isə unudduğum adamları çağırıram və bir neçə yemək bişirib soyuducunun dolabına qoyuram. Və poçtdakı filtrləri yeniləyirəm, kompüter qovluqlarını qaydada salıram. Bu cür təşkilati problemləri həll etmək beynimi təmizləməyə və adi cədvələ qayıtmağa kömək edir.

Beləliklə, əsas iş vəzifəni yerinə yetirməkdə düzgün temp qazanmaq mənim üçün daha asandır.

Əlbəttə ki, yalnız bir gün və ya ən azı yarım gün ərzində internetdən çıxa bilməməyinizin səbəbləri var. Ancaq fasilələrdə poçt və mesajlarla əlaqəli işləri yoluna qoya bilərsiniz.

Təcili mesajlara gün ərzində və ya axşam qısa cavab verə bilərsiniz.

 

Davamlılıq

 

Son vaxtlara qədər sahiblərini və daimi ziyarətçilərini tanıdığım bir qəhvəxanada müntəzəm oluram. Bu mənə təmasda olmaq və bir az söhbət etmək imkanı verir.

Ancaq indi yalnız evdə işləyirəm və başqa şeylərə vaxt ayırmıram. Bunlar Facebook-dakı qruplar və Twitter-dəki siyahılar və Slack-dakı kanallardır. Bura mənim peşəmin adamları qoşulur.

Buna görə də kollektivizm hissi var və bir çox peşəkar məsələni də həll edə bilərəm.

Əvvəllər Slack kanallarından və qrup söhbətlərindən istifadə etməkdə çox fəal deyildinizsə, indi bu qruplarda vaxt keçirməyin vaxtıdır. Və ya bəlkə də kanallara gündə iki dəfə sadəcə əylənmək üçün baş çəkin. Bu, sizə böyük komandanın bir hissəsi kimi hiss etməyə kömək edəcəkdir.

Daha əvvəl etməsəniz də öz əhatə dairənizdəki adamların daha böyük onlayn birliyinə qoşula bilərsiniz. Bu, bir sənaye sərgisində və ya konfransda iştirak etməzdən əvvəl edilməlidir. Onlayn iş əlaqələrini qurmağa və saxlamağa kömək edəcəkdir.

Hər gün eyni mühitdə eyni insanları “görəndə” bu, çox vacib bir sabitlik və komanda hissi yaradır. Bu, həm də daha maraqlı söhbətlər aparmaq imkanı verir. İndi bu sosial şəbəkələr böyük əhəmiyyəti var və mən daim Slack-də bir neçə iş yerində oluram və hətta nifrət bildirişlərimi göndərirəm.

Bəli, bu bir az yayındırıcı olsa da, real vaxtda müştərilər və həmkarlarımla ünsiyyət qurarkən özümü böyük bir komandanın və peşəkar birliyin bir hissəsi kimi hiss edirəm.

Köhnə əlaqələri bərpa edin

İndi həmkarlarınızla münasibətləri necə qurmaq və bu münasibəti necə qorumaq barədə düşünməyin vaxtıdır. Ümumiyyətlə çox çalışsan da, məsafəni saxlasan da…

Evdə olarkən bir az yavaşlaşın, əgər bu mümkünsə, bir neçə dəqiqə yalnız həmkarlarınızla söhbət edin. Onların necə olduqlarını, özünütəcridin öhdəsindən necə gəldiklərini və ya xəbərlərinizi onlarla bölüşün. Bu cür ortaqlıq işdə böyük dividentlər gətirəcək, çünki insanlar bir-birlərinə güvənəndə daha səmərəli əməkdaşlıq edirlər. Adi insanın danışığı bu etimadı gücləndirir. Bu qədər ünsiyyətin xarici aləmlə əlaqəsini hiss etməyinizi və təcriddə təklik hissini daha yaxşı dəf etməyinizi təmin edən həqiqət daha vacibdir.

 

Bir fitness qolbağı taxın

 

Sonuncu dəfə ofisdən çıxıb evdə işləyəndə ilk ildə doqquz kiloqram çəki qazandım, çünki fiziki fəaliyyətimin səviyyəsi sıfıra düşmüşdü. Bir pedometr geyinin və gündəlik minimum tələb olunan məsafəni gəzin. Evdə də özünüzə iş tapa bilərsiniz, gündə bir neçə dəfə zibil qutusunu kiçik hissələrlə çıxara bilərsiniz.

 

Öz psixi vəziyyətinizi yoxlayın

 

Evdə işləyərkən və xüsusən də tək yaşadığınız zaman zehni vəziyyətinizi və rifahınızı tənzimləmək üçün müəyyən bir sistemə sahib olmalısınız.

Bir neçə il əvvəl tək işə başlayanda əhval-ruhiyyə və duyğulara nəzarət etmək üçün müxtəlif tətbiqlərlə bir neçə təcrübə aparmışam. Bu, heç olmasa gündə bir dəfə əhvalım və emosional vəziyyətim barədə düşünməyə məcbur etdi.

Belə düşüncələr səhər işimin bir hissəsi oldu. Hər səhər beynimdə hansı emosiyaların olduğunu yoxlamaq özünü skan edirəm. Əgər zehni gücümdə hər hansı bir narahatlıq və ya eniş hiss edirəmsə, fiziki məşqləri vaxtından əvvəl yerinə yetirməyə və həddindən artıq qidalanmamağa çalışıram ki, qanda şəkərim çoxalmasın. Və iki həftədə bir dəfə həkimlə danışıram, ərim ilə axşamlar özümüzü yoxlayırıq.

 

Müntəzəm görüşləri planlaşdırın

 

Uzaqdan iş fiziki aktivliyimizi sıfıra yaxınıaşdırır, eyni zamanda ünsiyyətimizi də pozur (eyni dam altında yaşadıqlarımızdan başqa). Ən azından digər insanlarla bir az danışmaq üçün müntəzəm görüşlər keçirməyi çox faydalı hesab etdim.

İndi hər gün günorta saat dörddə tanıdığım biri ilə gəzməyə gedirəm. Beləliklə, ailəm də daxil olmaqla küçəyə çıxıb insanlarla danışıram (Sosial məsafənin qaydalarına əməl edərək uzaqdan əlaqə qururuq, buna görə narahat olmayın).

 

Həm də həmkarıma hər səhər eyni zamanda video zəng edirəm. Bu, təcridlə mübarizə edərkən kollegial əlaqələr qurmağımıza kömək edir.

 

Unutmayın ki, hər hansı bir iş peşəkar bacarıq tələb etdiyi kimi düzgün məsafədən işləmək müəyyən bacarıqları tələb edir. Bunun üçün vaxt lazımdır, bir qədər səy göstərmək lazımdır. Ancaq rahatlığınızı, sağlam həyat tərzinizi və məhsuldarlığınızı ön plana çəksəniz, evdə işləməyin sizin üçün daha üstün olduğunu görə bilərsiniz.

Babək Göyüş

KONKRET.az

Mənbə: konkret.az