Azərbaycan milli dövlətinin yaradıcısı, böyük lider və mütəfəkkir Məmməd Əmin Rəsulzadənin siyasi şəxsiyyəti ilə birlikdə onun ədəbi-bədii sahədəki yaradıcılığı əvəz edilməzdir.

Rəsulzadənin tarix, mədəniyyət və ədəbi sahədəki çalışmaları yanında çox az bilinən tərcümələri də mövcuddur. Müəyyən etdiyimiz tərcümələrdən ikisi 19. əsrin islahatçı alimlərindən biri olan Seyyid Cəmaləddin Əfqaninin iki kiçik məqaləsidir. Bunlardan birincisi “Səadətin altı guşəli qəsri”, ikincisi isə “Vəhdəti cinsiyyə fəlsəfəsi” (“Milli birlik fəlsəfəsi”)-dir. Tərcümənin hər ikisi də 1912-ci ildə “Türk Yurdu” dərgisində nəşr edilmişdir.

Məqalənin əsas məğzini o dövrdə müsəlmanların yeni cəmiyyət quruculuğunda ehtiyacı olan əsas prinsiplər (guşə) meydana gətirir. Əfqani bu prinsipləri altı maddədə ələ almışdır. Bunlardan ilk üçü insanın yer kürəsinin sabibi, məxluqatın ən şərəfli varlığı olduğunu dərk etməsi, öz millətini digər millətlərdən daha fəzilətli bilməsi və insanın kamilliyi üçün çalışmasıdır. Digər üçü isə həya, əmanət və doğruluqdur. Əfqaninin bu görüşləri Rəsulzadənin diqqətini çəkmiş məhz buna görə də tərcüməsini münasib görmüşdür. Bu da Rəsulzadənin yeni cəmiyyət və dövlət quruculuğunda nələrə diqqət etdiyi baxımından əhəmiyyət kəsb edir.

Bunu da əlavə etmək lazımdır ki tərcümədə səsləndirilən fikirlər müasir dövrümüzdə də öz aktuallığını qorumaqdadır.

Mənbə: yenicag.az