2011-ci ilinbu günündə Almaniyanın Düsseldorf şəhərində “Espit Arena”sında 56-cı “Eurovision” yarışmasının final mərhələsi keçirilib. Azərbaycan təmsilçiləri Eldar Qasımov və Nigar Camal dueti müsabiqədə qalib gəlib.

Bəs, mayın 14-də dünyada daha hansı hadisələr baş verib?

1. 14 may 1796-ci ildə ingilis cərrah Edvard Cenner ilk çiçək peyvəndini həyata keçirdi.

2. 14 may 1805-ci ildə Qarabağ xanlığının qurucusu Pənahəli xanın varisi İbrahimxəlil xan Rusiya imperiyasına təslim olur.

3. 14 may 1863-cü ildə ABŞ-da vətəndaş müharibəsi-: Cekson müharibəsi baş verdi.

4. 14 may 1911-ci ildə Parisin Luvr muzeyindən Mona Lizanın portreti oğurlanıb. Portret 2 il sonra təsadüfən Florensiyada tapılıb. Oğurluğa görə saxlanılan Vinçentso Perudjiya İtaliyadan Napoleon tərəfindən aparılan əsəri geri qaytarmaq istədiyini bildirmişdi.

5. 1918-ci il mayın 14-də Osmanlı (Türkiyə) ədliyyə naziri və xarici işlər naziri vəzifələrini icra edən Xəlil Menteşe Bakı istiqamətində hərəkət edən ingilis ordusuna qarşı Osmanlı qoşunlarının Transqafqaza buraxılması haqqında Zaqafqaziya seyminə nota verdi. Eyni zamanda da Azərbaycan nümayəndələri Bakı Xalq Komissarları Sovet qoşunlarının Gəncə istiqamətində hərəkət etməsinin qarşısını almaq üçün türk qoşunlarının Tranqafqaz ərazisindən keçməsinə razılıq verilməsini tələb etdilər. O vaxt Batum konfransı nümayənsələri arasında fikir ayrılığı olmasına baxmayaraq, Türkiyə (Osmanlı) qoşun hissələri Transqafqaza daxil ola bildi.

6. 14 may 1948-ci ildə İsrail dövləti qurulub. 1947-ci il noyabrın 29-da BMT Baş Assambleyasının qərarına əsasən, Böyük Britaniyanın mandatı altında olan Fələstin ərazisi iki müstəqil ölkəyə - ərəb və yəhudi dövlətlərinə parçalandı, Qüds isə BMT-nin idarəsi altında nüstəqil inzibati vahidə ayrıldı və şəhərə xüsusi beynəlxalq status verildi. İngilislərin Fələstin torpaqlarından çəkilməsindən sonra Tel-Əvivdə toplanan Yəhudi Milli Şurası 1948-ci il mayın 14-də müstəqil İsrail dövlətinin qurulduğunu elan etdi. Lakin fələstinlilər bununla razılaşmayaraq İsraillə silahlı mübarizəyə başladılar. Bu münaqişə indiyədək davam etməkdədir.

7. 14 may 1973-cü ildə ABŞ-ın ilk kosmos stansiyası “Skylab”dan fəzaya raket buraxıldı.

8. 14 may 1955-ci ildə Kommunist blokuna daxil olan 8 ölkəni birləşdirən hərbi ittifaq — Varşava Müqaviləsi Təşkilatı yarandı.

9. 14 may 2002-ci ildə Azərbaycan və Türkiyə arasında təmənnasız hərbi yardım haqqında Müqavilə imzalanıb. Müqavilə Azərbaycan Respublikası Prezidenti Heydər Əliyevin 2002-ci il 24 avqust tarixli Sərəncamı ilə qüvvəyə minib.

13 may tarixində bu şəxsiyyətlər xatırlanır:

1. 14 may 1836-cı ildə şahmat üzrə ilk dünya çempionu Vilhelm Steynits 1836-cı ilin 14 mayında Praqada dünyaya gəlib. 47 yaşından Amerika Birləşmiş Ştatlarında yaşayan Vilhelm 3 il sonra - 1886-cı ildə dünya çempionu adı uğrunda həlledici matçda Tsukertorta qalib gələrək şahmat tacına sahib olub və bu adı üzərində 8 il daşıyıb. O, həm də şahmat oyununun bir sıra mövqelərini nəzəri cəhətdən əsaslandırıb. Vilhelm Steynits 1894-cü ildə dünya çempionu adı uğrunda növbəti yarışda Emmanuel Lakerə uduzub. (1836-1900)

2. Azərbaycan tarzəni, Azərbaycan SSR xalq artisti Bəhram Mansurov 14 may 1985-ci ildə Bakıda vəfat edib.

3. Azərbaycan-sovet geoloqu, geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR EA akademiki, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi Şamil Əzizbəyov 14 may 1976-cı ildə vəfat edib.

4. 14 may 1930-cu ildə görkəmli ədəbiyyatşünas, Azərbaycan SSR Əməkdar Elm Xadimi, akademik Bəkir Nəbiyevin doğum günü (1930-2012). Ədəbiyyatşünaslıq elminin və ədəbi fikrin inkişafındakı xidmətlərinə görə Azərbaycan Prezidentinin Fəxri diplomu, SSRİ-nin "Xalqlar dostluğu" və Azərbaycanın "Şöhrət" ordenləri ilə təltif edilib.

5. 14 may 1992-ci ildə Azərbaycan hərbçisi Milli Qəhrəman Qasım Rzayev şəhidlik zirvəsinə ucalıb.

6. 14 may 1997-ci ildə məşhur rus aktyoru, kloun Yuri Nikulin ürək əməliyyatından sonra vəfat edib (1921-1997). Nikulin bir çox sevilən filmlərdə maraqlı obrazlar yaradıb. Onun iştirakı ilə çəkilən "Brilyant əl", "12 stul", "Quldur qocalar", "Qafqaz əsiri", "I" əməliyyatı və Şurikin başqa macəraları" və digər kinokomediyalar məşhurluq qazanıb.

Surxay Atakişiyev, Bizim.Media

Mənbə: bizim.media